Terapia psychoanalityczna

Terapia oparta na teorii psychoanalitycznej, długo i wnikliwie bada nieświadome motywacje pacjenta, które są przyczyną jego trudności i niemożności sprawnego radzenia sobie w otaczającym środowisku. Szczególną uwagę w procesie terapeutycznym, przywiązuje się do analizy i wyłapywania mechanizmów obronnych stosowanych przez pacjenta. Choć każdy człowiek takie mechanizmy stosuje i są one konieczne do sprawnego funkcjonowania, to niektórzy ludzie stosują ich zbyt dużo, nie pozwalając na właściwe rozwiązanie konfliktów wewnętrznych. Samych mechanizmów obronnych, psychoanaliza wyróżniła kilkanaście. Różnią się one zarówno funkcjami jak i sposobami działania. Nie wszystkie mechanizmy obronne są niekorzystne. Niektóre z nich pełnią pozytywną pod względem społecznym rolę. Przykładem może być sublimacja, które polega na przemieszczeniu popędów, które nie mogą być zaspokojone w zgodny z normami sposób na taki, który będzie akceptowany społecznie. (np. osoba ze skłonnościami sadystycznymi, wybiera zawód który pozwala mu na kontakt z bólem i cierpieniem, którego sam nie powoduje).

Terapia psychoanalityczna ma ukazać wszystkie nadmiernie eksploatowane mechanizmy obronne, znaleźć ich przyczynę i pomóc pacjentowi uporać się z konfliktem bez uciekania się do mechanizmu obronnego. Każdy z bas ma swoje ulubione mechanizmy, które stosuje najczęściej, z innych zaś nie korzysta. Ta mapa mechanizmów jest w pewnym sensie również mapą osobowości. Psychoanaliza, poprzez uwidocznienie konfliktów i przywołanie wypartych wspomnień i nierozwiązanych spraw oraz rozwiązanie ich bez uciekania się do stosowania mechanizmów obronnych wierzy, że ukształtuje to nowe zręby osobowości, które pozwolą jednostce funkcjonować na lepszym i bardziej satysfakcjonującym ją poziomie świadomości i zadowolenia. Nie da się żyć bez jakichkolwiek mechanizmów obronnych, psychoanalityk chce jednak, by pacjent zastąpił nieefektywne i szkodliwe dla niego mechanizmy takimi, które nie będą w zbytnim stopniu hamowały jego działania lub nie będą szkodliwe dla otoczenia pacjenta.